Akvaryum Balıklarında Beyaz Benek Hastalığı - Teşhis

Hastalığa neden olan etken, bir tür parazittir. Bilimsel adı "Ichthyophthirius multifiliis"tir. Bu parazit, balıkların olduğu her ortamda vardır. Ama sağlıklı bir balığa kolay kolay saldıramaz. Çünkü sağlıklı bir balığın derisindeki salgılar kusursuzdur. Tabi ki normal koşullarda...

Koşullar zorlaştığında balık strese girer. Akvaryumdaki aşırı kalabalıklık, tank hacminin yetersizliği, suyun bozulması, uyumsuz türlerin bir arada bulunması, akvaryumun dengesini bozacaktır. Ve bu koşullarda balıklar da strese girecektir. Strese giren balığın derisindeki salgı (mukoza) zayıflar ve balık, bu parazitlerin saldırılarına karşı korunmasız hale gelir.

Bu hastalığa neden olan en önemli etkenlerden biri de ani ısı değişimleridir. Günlük 3–5 C ani ısı değişimleri, balığın derisindeki salgılara zarar verir. Bu durumda da balık, bu parazitin saldırılarına maruz kalacaktır. Ani ısı değişimleri, balıklarda başka rahatsızlıklara da neden olabilir.

Hastalığın belirtilerini aşama aşama anlatalım - Belirtileri Nelerdir?

İlk aşamada herhangi bir belirti gözlenmez. Balıklar, akvaryumdaki çeşitli nesnelere sertçe sürtünürler. Derilerindeki kaşıntıdan rahatsız olduklarından bunu yaparlar. Ama her sağa-sola sürtünme hareketi de beyaz benek hastalığı anlamına gelmemeli. Sudaki nitrat fazlalığı da balıkların bu hareketleri yapmalarına neden olur.

İkinci aşamada balıklar saklanmaya başlarlar. Bitkilerin arasına saklanırlar sürekli. Bu aşamanın sonlarına doğru yüzgeç ve kuyruklarını kısarlar. Bunu da hemen iştahsızlık takip edebilir.

Son aşamada ise ince, şeker kristali görünümünde beyaz-gri renkli benekler görülür. İlk önce birkaç tane olan benekler hızla balığı kaplar. Kısa sürede bütün vücuda (yüzgeçler ve kuyruk da dahil) yayılır. Burada şunu belirtmekte yarar vardır; bazı balık türlerinde pullar çok sık olduğundan beyaz renkli benekler gözlemlenemeyebilir.

Beyaz Benek Hastalığının Tedavisi nasıl olmalıdır?

Bu paraziti yok etmek, balığın vücudundayken mümkün değildir. Parazit, bir tür zırhla kaplıdır ve suya katılan herhangi bir kimyasal, bu durumda hiçbir işe yaramayacaktır. Bu durumda, bu parazitlerin bir şekilde balığın vücudundan ayrılmalarını sağlamak gerekir. Bunun da tek yolu ısı yükseltilmesidir. Isı yükselince bu parazitler üreme amacıyla balığın vücudundan ayrılırlar ve akvaryumun taban kısmında kistler oluştururlar.

Tedavi sırasında ısı yükseltme işlemi dikkatli yapılmalıdır. Ani bir şekilde yükseltmemek gerekir. Günde 2 C kadar ısı yükseltilmelidir. Birkaç gün sonra 29–30 C ısıya getirilir. Bu aşamada, birkaç gün içinde balıklarda benek kalmayacak veya fark edilir şekilde azalacaktır. Bu aşamada bir hortumla dipten su çekmek (%50 civarında) faydalı olur. Çekilen suyun yerine yenisini eklerken, eklenen suyun akvaryumdaki suyla aynı ısıda olmasına dikkat etmek gerekir. Ve bu işlemden sonra 100 lt. ye 1 ampul hesabı Bemiks vitamin kompleksi uygulamak faydalı olacaktır. Bu ilacı eczanelerde 3–5 YTL. ye bulabilirsiniz, B vitamini kompleksidir ve deriye iyi gelmektedir. Aslında normal koşullarda da ayda 1 kez 100 lt. suya 1 ampul Bemiks uygulamakta fayda vardır. Ek olarak vatoz varsa onu ayırıp tanka kaya tuzu eklemek faydalı olacaktır. Ayrıca metilen mavisi uygulamasına da başvurulmalıdır.

Isı 29–30 C'de 1–2 gün kaldıktan sonra, yine aynı şekilde günde 2 C kadar düşürerek birkaç gün içinde normal değerlere getirilir. Bu aşamada da dipten su çekmek ve dinlenmiş su (akvaryumdaki suyla aynı ısıda tabi) eklemek yeterli olacaktır.

Beyaz Benek Hastalığı Olan Bir Akvaryumda Yapılması Gerekenler?

1- Isı yükseldikte sudaki çözünmüş oksijen oranı düşer. Bundan dolayı bir hava pompası ve havataşı ile akvaryuma fazladan bir oksijen takviyesi yapmak gerekecektir.

2- Filtreyi kesinlikle kapatmamak gerekir. (Sadece hastalıkta değil, normal koşullarda da filtre sürekli çalışır halde olmalıdır)

---------------------------------------------------

Ichthyophthirius multifiliis (Beyaz Benek)

Ichthyophthirius multifiliis, ya da genel adı ile beyaz benek. Balığı kapladığında üzerini küçük kum parçaları ya da hava kabarcıkları kaplamış gibi olur. Balıklar üzerinde bu parazitler varken aniden pike yaparlar.

Beyaz benek yapıştığı yerdeki deriyi yok ederek vücut sıvısına ulaşır ve beslenir. 0.5 ile 1.5 mm arasındalardır. Beyaz benekler açık suda iyi yüzücülerdir. Gelişmiş parazit balıktan ayrılır, sakin bir yer bulur ve kendini bir nesneye yapıştırır. Ardından bölünmeye başlar 2, 4, 8, 16, 32 ... derken suyun sıcaklığına göre 8-24 saat içinde sayısı 1000'e ulaşır. Yeni parazitler 30 - 50 mikron arası olurlar ve yeni balık avına çıkarlar. Eğer 48 saat içinde yeni bir konak bulamazlarsa ölürler. Üzerindeki balık ölürse balığı birkaç saat içinde terk ederler.

Stres, kötü su şartları, ani sıcaklık değişimler ve balık taşınması balığı bu parazite açık hale getirir. Yeni getirilen balık aniden beyaz beneğe yakalanabilir. Bu akvaryumdaki mevcut parazitlerden olmuştur ancak genelde satıcı bu durum için haksız yere suçlanır.

Tedavi için balık tolere edebilecekse sıcaklık yavaş yavaş 33 dereceye çıkarılmalı ve sıcaklık en az 10 gün bu şekilde tutulmalıdır. Sıcak suda oksijen daha az çözündüğünden çok iyi havalandırma yapılmalıdır.

Malaşit yeşili( Dikkat! Metilen mavisi ile farklı maddedir) ile tedavi daha uygundur ve balık metabolizmasına daha az zarar verir. Standart olarak 1.5 gr. Malagit yeşili bir litre suda eritilir. 100 litrelik akvaryum suyuna 6 ml olarak eklenmelidir. Ardından 3. 6. ve 9. günlerde 3ml olarak tedavi sürdürülmelidir. 12. gün 1/3 lük su değişimi yapılmalıdır. Tedavi esnasında havalandırma arttırılmalıdır. Işık yakılmamalıdır.