Akvaryum bitkileri, akvaryumların doğal görünmelerine büyük ölçüde katkıda bulunurlar. Beslediğimiz balıklar gibi onlarda dünyanın çeşitli yerlerinden gelirler. Kimi soğuk suyu tercih eder kimi sıcak, kimi çok ışık ister kimi az. Bu nedenlerden dolayı aldığınız ve almayı düşündüğünüz bitkileri iyi tanımanız gerekir.

Akvaryum Bitkilerinin Genel Bakımı

Akvaryum havalandırmasının ve ışık seviyesinin yeterli olması ve ısının sabitlenmesi en önemli maddelerdir. Ayrıca akvaryumdaki hastalıklara karşı yapılacak ilaçlama da bitkiler için tehlikeli olabilir, zira bazı ilaçlar bitkiye zarar verebilir bunun için en uygunu küçük bir karantina akvaryumunun hazırlanması ve hasta balıkların bu akvaryumuna tahliyesidir. Karantina akvaryumunda tedavi yapıldıktan sonra filtre, kepçe vb. araçların dezenfekte edilmesi gerektiğini de unutmayın. Bitkilerin çürüyüp kopmaları, akvaryumda büyük bir kirliliğe yol açtığı için vakum ve benzeri aletler ile tabanın temizlenmesi de gerekmektedir. Genel olarak bitki yetiştirmek oldukça zahmetli bir iştir ki akvaryuma ilk getirdiğinde sağlıklı olan bitkiler bir süre sonra solmaya başlayabilir bu yüzden akvaryum dengesi bitkiler için uygun hale getirildikten sonra bitkilerin dikilmesidir. Diğer bitkilerin havasız kalmasını engellemek için ölü yaprakları kesin ve fazla uzayanları da budayın. Bitkilerin gelişimlerine yardımcı olmak amacı ile piyasada satılan bir çok güçlendirici bulabilirsiniz. Eğer yapabiliyorsanız akvaryum kurulumundan önce kumla beraber gübre tabletleri eklemeyi unutmayın.

Akvaryum Bitkilerinin Çoğaltılması

Saz gibi bazı bitkiler akvaryum zemininin üzerine kök filizleri çıkarırken kılıç gibi diğer türlerinde kök filizleri zemin boyunca uzanır. Her kökün ucunda yeni filiz ve bitki büyür. Bitkilerin çoğu üst kesimlerden çoğaltılırlar bu sapın büyüyen bölümünün köklenmesi yoluyla yapılır.Bu parçalar, 30 cm. uzunluğundaki bölümünün kesilmesi ile sağlanır. Bir çok su bitkisinin depo organı olarak kullandığı ve köksap adını alan kökleri vardır. Bunların toprak altındaki saplarından çıkan kökleri bulunur, yüzeylerindeki küçük pul ve tomurcuklardan tanınabilir. Bu köksapların her biri kök vererek yeni bir bitki oluşturacak kalın dilimlere kesilebilir. Yumrukök ise, bir başka depolama organıdır ama sadece büyüme noktası olduğu için farklı parçalara bölünerek çoğaltılması imkansızdır. Ana bitkinin çeşitli yerlerinden büyüyen filizler görülebilir. Bunlar zamanla bitkiden ayrılıp yüzeye çıkarlar bu esnada tekrar dikilmemeleri için hiçbir sebep yoktur.

Akvaryum Bitkilerinin Seçimi Ve Dikilmesi

Farklı bitkiler, farklı su tiplerini severler. Bu bitkiler için en önemli unsurdur.Bitki alınmadan önce dikkatlice incelenmeli ve rengi canlı olanlar sap ve yapraklarında hasar olmayanlar tercih edilmelidir. Sararmış ve canlılığını yitirmekte olan yaprak koparıp atın hem bu sayede akvaryumunuzda gereksiz kirliliği önlemiş olursunuz. Bitkileri kaya yada oduna kaynaştırabilirsiniz bunun için bitkinin kökünü odun yada kayanın üzerine ip ile bağlamaktır tabii bunu yaparken ipin köklere zarar vermemesine dikkat edin. Belli bir süre sonra kökler odun yada kayaya tutunacak ve ipe gerek kalmayacaktır bu sayede çok güzel bir görüntü elde edeceksiniz. Arka planı motoru,ısıtıcıyı vs.. saklamak için arka kısma gür ve uzun bitkileri dikmeyi tercih edin önlere doğru tabana daha yakın ve estetik bitkileri koyun böylece görüntü daha güzel olacak ve ürkek balıklar yada yavrular için bir sığınma ortamı oluşacaktır. Zemin kimyasal olarak sabit olmalıdır. ince çakıllar yada kum büyük çakıllardan çok daha yararlıdır.Ayrıca çakıl dokusunu farklılaştırmak için pişmiş kil parçaları katılabilir, bunlar yararlı elementler içerir. Yeni dikilmiş bitkilerin köklerinin zarar görmemesi için etrafı çakıllarla kaplanabilir. Son olarak piyasada bulabileceğiniz ve bitkiler için yararlı elementler içeren çeşitli gübreler, tabletler yada ilaçlar bulunmaktadır.

Akvaryum Bitkilerinin Gereksinimleri

Karadaki benzerleri gibi su bitkilerinin de nitrojen, fosfor ve potasyum gibi gereksinimleri vardır. Bunların çoğunu sudan alırlar, yine de bazı bitkiler sadece kökleri sayesinde beslenirler. Bitkiler fotosenteze yardımcı olan yeşil pigment krolofili üretmek için demire ihtiyaç duyarlar. Bakır ve çinko gibi diğer elementler ise pek çok önemli metabolik süreçte vazgeçilmez bir rol oynar. Karbondioksit, Fotosentezin yakıtı olan karbondioksit bitkilerin büyümesini sağlar. Karbondioksit dozaj sisteminin amacı, karbondioksiti 5-12 miligram/litre seviyesinde tutmaktır.(Daha yüksek seviyelerde balıkların böbrekleri olumsuz bir şekilde etkilenir) Işık, Her 4,55 litre ye 3-5 watt hızlı bir büyüme sağlar 12-16 saatlik bir ışıklandırma büyümeyi hızlandırsa da 10 saatlik ışıklandırma tavsiye edilen bir süredir ki bazı bitkilerde düşük seviyede ışıklandırma isterler anubias türü piyasada bulabileceğiniz az ışık seven bir bitki türüdür. Bitki ve filtreleme, filtre sistemi akvaryumu temizlemenin yanında fotosentezde yardımcı olur.Isı, Isıda bitkiler için önemli unsurlardan biridir tropikal bölgelerde yetişen bitkiler için ortalama sıcaklık seviyesi 24ºC civarındadır. Bazı bitki türleri aş ışıkla yetinebilirken, hatta bazen az ışığı tercih ederlerken, bazıları çok ışık gerektirirler. Bunlar genellikle hızlı büyüyen bitkilerdir. Büyüme hızıyla orantılı olarak daha çok karbondioksit ve diğer bitki besinlerine ihtiyaç duyarlar. Buna karşılık daha çok da oksijen üretirler.

Balık - Bitki İlişkisi

Bazı balık türleri bitkilere hiç dokunmazken bazıları yumuşak yaprakları ve filizleri yiyerek, yada kumu kazıp köklerinden sökerek kalın yapraklı ve sağlam köklüler dışındaki bitkileri kısa zamanda yok ederler. Eğer akvaryumunuzda zengin bir bitki örtüsü istiyorsanız bitkilerle iyi geçinen türleri seçmelisiniz. Neyse ki bitkilere zarar vermeyen birçok güzel tür vardır. Bitkilere zarar verebilecek balıkların bulunduğu akvaryumlara ancak kalın yapraklı ve sağlam köklü bitkiler konulmalıdır. Kökleri kazılmaya karşı güvenceye almak için gövdenin etrafına taşlar dizilebilir. Bazı balık türleri için belli bitki türlerinin akvaryumda bulunmasında yarar vardır. Örneğin guramiler ve betalar su yüzeyinde köpükten yuva yaparken bazı yüzen bitki türlerinden yararlanmayı severler. Bu bitkiler, yumurtadan çıkan yavrular için de hem saklanma ortamı, hem oksijen kaynağı hem de yüzeylerinde yaşayan mikroorganizmalarla besin deposu görevi görürler. Bazı türler, geniş yapraklı büyük echinonodorus türlerinin yapraklarına yumurtlarlar.  İnce ve sık yapraklı bitkilerin arasına saklanabilen yavru balıkların akvaryumdaki diğer balıklara yem olmadan paçayı kurtarma şansları çıplak bir akvaryumdakinden çok daha fazladır.  Birçok balık türü, suyun biyolojik arıtımına katkıda bulunan ve kendileri için saklanma yerleri oluşturan bitkilerin bulunduğu akvaryumlarda çok daha sağlıklı gelişirler.

Işık Enerjisi

Doğal yaşamda olduğu gibi akvaryumdaki bitkilerde ışığa ihtiyaç duyar. Bitkiler fotosentez sırasında karbondioksit ve su kullanarak karbonhidrat oluşturmak için ışık enerjisi kullanırlar. Bitkilerin gelişimi ve yaşaması için fotosentez yapımı şarttır. Öte yandan fotosentez sonucu ortaya çıkan oksijende balıklar ve akvaryumun biyolojik dengesi için hayatı önem taşır. Doğal yaşamda bitkilerin, güneş ışığından sadece belirli bir aralığı kullanabilirler. Bu nedenden ötürü akvaryumumuzda uygun ışık kullanımı çok önemlidir. Bu amaca yönelik birçok ışık satılmaktadır. Yeşil bitkilerin fotosentez sırasında en çok fayda gördükleri ışık rengi kırmızı ve mavidir. Akvaryumumuzda kullanacağımız bu renk çeşitliliği hem bitkiler hem de akvaryumun egzotik görünümü açısından faydalı olacaktır. Işıklandırma sanıldığının aksine basit bir durum değil üzerinde hesaplar yapılması gereken bir durumdur. Az miktarda ışık yetersiz olacağı gibi çok miktarda ışıkta alg oluşumuna neden olacaktır. Akvaryumunuzun yüksekliği,bitki sayınız vb. değerler göz önünde bulundurularak doğru ışıklandırmayı yapabilirsiniz.

Karbondioksit (CO2)

Bitkiler için ışık kadar önemli bir diğer hayati ihtiyaçta co2'dir. Fotosentez sırasında bitkiler yeterli co2 alabildikleri ölçüde, gelişecek ve canlı kalabileceklerdir. Co2 insanlar ve hayvanların solunumu sonucunda açığa çıkan atık üründür. Az bitkili bir akvaryuma sahipseniz, balıkların solunumunda ortaya çıkan co2 yeterli olabilir. Akvaryumunuzda hızla gelişen bitkilerinizin bulunması aynı oranda co2 ihtiyacını da arttıracaktır. Co2 eksikliği aynı zamanda fotosentez sonucu ortaya çıkan oksijen miktarında da azalmaya yol açacağından,balıklar içinde zararlı olacaktır. Özetlemek gerekirse, bol ve düzgün gelişmekte olan bitkili akvaryumlar, balıklar ve biyolojik denge açısından da çok faydalıdır.

Besinler

Su bitkileri farklı miktarlarda besinlere ihtiyaç duyarlar. Besinler bu ihtiyaçlar bakımından iki farklı grupta incelenir.

Temel besinler (Makro besinler):

• Magnezyum (Mg)
• Potasyum (K)
• Kalsiyum (Ca)
• Nitrojen (N)
• Fosfor (P)
• Sülfür (S)

Eser Elementler (Micro besinler):

• Demir (Fe)
• Bakır (Cu)
• Vanadyum (V)
• Bor (B)
• Molibden (Mo)
• Çinko (Zn)
• Manganez (Mn)

Bu besin maddelerini, hali hazırda satılmakta olan sıvı ve tablet gübreler şeklinde verebiliriz. Gövde ve yapraklarından besin alan bitkiler için sıvı, köklerinden besin alan bitkiler içinde tablet gübre kullanımı daha iyi sonuç verecektir.